ΚΕΡΑΜΙΚΑ

Η κεραμική τέχνη υπήρξε πολύ διαδεδομένη από την αρχαιότητα και συνυφασμένη με την καθημερινή ζωή και τη λαϊκή έκφραση.

Στο παρελθόν και ανά τον κόσμο έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές και διαφορετικές τεχνικές ανάλογα με την ανάγκη που ώθησε στη δημιουργία τους.

 

  Οι αρχαίοι Έλληνες ανέπτυξαν την κεραμική και έφτασαν να επιδεικνύουν δείγματα υψηλής αισθητικής.

  Στόχος ήταν εκτός από τη δημιουργία όμορφων αντικειμένων, η αδιαβροχοποίηση  των κεραμικών που θα τα καθιστούσε χρηστικά. Χρηστικό σημαίνει ότι ένα σκεύος μπορεί να έρθει σε επαφή με τρόφιμα και είναι στεγανό από υγρά (λάδι, νερό κ.α.) και αβλαβές.

 ΄Ετσι στην κλασσική αρχαιότητα τα αγγεία μονώνονται με λεπτόκοκκους πηλούς (μπαντανάδες).

  Οι Αιγύπτιοι είναι οι πρώτοι που χρησιμοποιούν το γυαλί από άλατα πυριτίου και μεταδίδουν την τέχνη αυτή στους Ρωμαίους.

  Οι τελευταίοι χρησιμοποιούν το γυαλί στα κεραμικά σκεύη με στόχο πάντα να την αδιαβροχοποίησή τους.

Η τεχνική  που έχει επικρατήσει και κυρίως για την παρασκευή χρηστικών αντικειμένων είναι η Φαγιάνς (εφυαλωμένη κεραμική) η οποία περιλαμβάνει τα εξής βασικά στάδια

-         η μάζα του πηλού σχηματοποιείται ή στον τροχό ή σε καλούπια (στις περιπτώσεις που χρειαστεί σ’ αυτό το στάδιο γίνεται και η ενχάραξη των αντικειμένων)

-         πρώτο ψήσιμο στους 800 βαθμούς Κελσίου περίπου όπου σταθεροποιείται η μάζα του πηλού (μπισκότο)

-         διακόσμηση του μπισκότου με χρώματα κεραμικής και εμβάπτιση αυτού σε εναιώρημα  γυαλιού ώστε να καλυφθεί όλη η επιφάνεια του αντικειμένου

-         δεύτερο ψήσιμο στους 1000 βαθμούς Κελσίου περίπου που χρησιμεύει στην σταθεροποίηση των χρωμάτων και του υαλώματος αυτή είναι  η τελευταία φάση της δημιουργίας ενός κεραμικού.

Κάθε αντικείμενο είναι μοναδικό με την έννοια ότι στο χέρι είναι αδύνατο να προκύψουν δυο πανομοιότυπα αντικείμενα. Τα κεραμικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν κανονικά (φαγητό, υγρά, πλύσιμο) χωρίς να υπάρχει κίνδυνος φθοράς αλλά και τοξικότητας. Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας τα τρία τελευταία χρόνια δεν χρησιμοποιούνται υαλώματα που περιέχουν μόλυβδο.

(ωστόσο κεραμικά που έχουν σπάσει στις άκρες ή έχουν παρουσιάσει ραγίσματα στην υάλωση καλά είναι να αντικαθίστανται)

Η παραπάνω τεχνική αποτελεί το βασικό άξονα για τη δημιουργία κεραμικών. Παρ’ όλα αυτά, σε κάθε εργαστήρι εφαρμόζονται παραλλαγές  τέτοιες που να προσδίδουν το προσωπικό στίγμα του δημιουργού.

Υπάρχουν πολλές άλλες τεχνικές, εμπνευσμένες από διάφορες χρονικές περιόδους και τόπους ανάλογα με τις ανάγκες και την έκφραση όπως οι πορσελάνες, μελανόμορφα (buccheri), ρακού, μονόπυρα διακοσμητικά κ.α. από τις οποίες προκύπτουν αντικείμενα που προορίζονται και για χρήση και για διακόσμηση.